Wstęp        

Zagadnienia wprowadzające

1. Uwagi o problematyce pracy i metodzie opracowania

2. Diagnozy edukacyjne oraz problemy badawcze przekazane pedagogice współczesnej przez Polskę socjalistyczną  

Część I

Problemy i konteksty ogólne

Uwarunkowania reform oświatowych

Sytuacja edukacyjna młodzieży współczesnej Polski

Rozdział 1 Pomiędzy różnymi ideologiami edukacyjnymi a oświatowym egalitaryzmem    

Rozdział 2 Sytuacja edukacyjna, system oświaty, system społeczny

Kontekst przeszłości i współczesności  

Rozdział 3 Stratyfikacja społeczna w pierwszych dekadach XXI wieku

Nierówności społeczne jako spadek po zmianie ustrojowej  

Rozdział 4 Problem wykluczania społecznego na przełomie XX i XXI wieku a poszukiwanie demokratycznej strategii edukacji  

Rozdział 5 Aspiracje kształceniowe jako subiektywne podłoże innowacji oświatowych  

Część II

Cywilizacyjne uwarunkowania reform oświatowych

Zróżnicowanie miast i wsi polskich a kwestia selekcyjnego dostępu do oświaty

Rozdział 6 Pojęcie regionu, miasta i wsi w kontekście środowisk lokalnych oraz środowisk wychowawczych  

Rozdział 7 Klasyczne przykłady typologii miast i wsi oraz kontinua wiejsko-miejskie a nierówności w dostępie do oświaty i szkoły  

Rozdział 8 Dostęp do edukacji a selekcje szkolne w kontekście reform oświatowych

Próba zdefiniowania problemu i podania typologii  

Rozdział 9 Szanse edukacyjne i dostęp do szkoły w dotychczasowych badaniach empirycznych  

1. Krótka historia badań nad szansami edukacyjnymi, selekcjami szkolnymi, egalitaryzacją i demokratyzacją w polskiej oświacie 

2. Dostęp do edukacji w badaniach S. Kowalskiego i Zespołu Poznańsko-Gdańskiego

3. Polski syndrom selekcyjnego dostępu do edukacji i ekologiczne ujęcie równości oświatowych w badaniach M. Kozakiewicza  

4. Drogi szkolne młodzieży w badaniach podłużnych Z. Kwiecińskiego i badaczy warszawsko-toruńskich

5. Zamiast podsumowania. Szanse i oczekiwania edukacyjne a reformowana rzeczywistość szkolna

Część III

Reformy oświatowo-szkolne a rozdroża myślenia o edukacyjnej przyszłości Polaków

Rozdział 10 Historia odnowy polskiej oświaty w kontekście zmiany społecznej  

Rozdział 11 W poszukiwaniu paradygmatów demokratycznego scenariusza reform  

Rozdział 12 Strategie i warunki realizacji powojennych reform oświatowych  

1. Stanowisko J. Szczepańskiego i Komitetu Ekspertów z lat 70. XX wieku     

2. Załamanie reformy edukacyjnej lat osiemdziesiątych. Przyczyny, konsekwencje  

Część IV

Zmiany oświatowe wprowadzone reformą z końca lat dziewięćdziesiątych

w perspektywie nowej rzeczywistości społecznej

Rozdział 13 Warunki reformy oświaty u schyłku XX wieku. Egalitarna świadomość społeczna i ułomna demokracja w kontekście obaw o polską szkołę  

Rozdział 14 Reforma a ryzyko utrwalenia instytucjonalnej legalizacji nierówności edukacyjnych     

Rozdział 15 Ogólne uwagi o założeniach, przebiegu i społecznych realiach reformy oświatowej z lat dziewięćdziesiątych XX wieku

1. Zróżnicowanie reformy w środowiskach miejskich i wiejskich. Trudny pragmatyzm cywilizacyjnych i społecznych realiów 

2. Ogólna charakterystyka celów, założeń i rezultatów reformy szkoły  

3. Wpływ reformy na decentralizację oświaty. Uwarunkowania jej powodzenia  

Część V

Efekty reformy oświatowej z roku 1999 i szanse edukacyjne

w badaniach empirycznych regionu kaliskiego

Rozdział 16 Ogólna charakterystyka założeń i metody badawczej  

1. Przedmiot i problematyka badań  

2. Zastosowana metoda, teren i przebieg badań  

Rozdział 17 Reforma oświaty a szanse edukacyjne w Kaliszu i jego regionie – obraz empiryczny  

1. Regionalny wymiar reformy oświatowej w świetle dokumentów urzędowych  

2. Wcześniejsze typy i rodzaje szkół a oferta oświatowa z roku. Zmiany sieci szkolnej na tle zróżnicowanych środowisk Kalisza  

3. Zreformowana oferta profilowo-programowa konkretnych typów szkół  

4. Oferta oświatowa po roku 1999 na tle lokalnych środowisk różnych dzielnic Kalisza  

5. Sieć szkolna lokalnych środowisk miejskich i wiejskich regionu po reformie oświatowej  

6. Zróżnicowanie organizacyjne, lokalowo-techniczne i kadrowe szkół po roku 1999  

7. Reforma oświaty z roku 1999 a dostępność do szkół  

Rozdział 18 Społeczna akceptacja reformy oświatowej a nowy układ stratyfikacyjny i wyrównywanie szans edukacyjnych młodzieży objętej badaniem  

Rozdział 19 Podsumowanie. Efekty reformy a typy uczestników zmiany oświatowej z roku 1999. Uwagi i wnioski końcowe 

Część VI

Reforma oświatowa z roku 2016

Innowacja na zamówienie polityczne

Rozdział 20 Dostęp do usług edukacyjnych w drugiej dekadzie XXI wieku i jego predykatory, ze szczególnym uwzględnieniem wieku i tzw. czynnika terytorialnego 

Rozdział 21 Ogólna charakterystyka celów i założeń reformy z 2016 roku  

Rozdział 22 Wyniki badań empirycznych a rządowe uzasadnienie reformy. Społeczna recepcja reformy  

Rozdział 23 Podsumowanie. Uwagi i wnioski końcowe. Strategia edukacyjna i aktualność proponowanej typologii uczniów wobec reformy szkolnej z roku 2016  

Zakończenie. Reforma oświatowa z lat 2016–2017 a niepokój o kształt systemu szkolnego w Polsce w pierwszej połowie XXI wieku 

Bibliografia  

Książka Konteksty i meandry reform oświatowych czyli o manipulowaniu edukacją jest dowodem odwagi Autorki w podjęciu spraw i zagadnień nie tylko aktualnych społecznie, ale budzących w społeczeństwie wiele emocji i dyskusji, nie zawsze o charakterze merytorycznym.

Obecnie ścierają się dwie reformy systemu oświatowego. Jedna, która zasadniczo doszła do etapu, gdy można zasadnie podjąć jej ocenę i druga, która już jest przez grupę decydentów oceniana jako właściwa dla tych czasów rozwoju kraju.(…) W tym miejscu odniosę się nie tylko do odwagi badawczej Pani Doroty Rondalskiej ale i z uznaniem do Jej kompetencji jako pedagoga społecznego i wnikliwego badacza zmian społecznych. Te bowiem Autorka uczyniła właściwym tłem do pokazywania źródeł kolejnych polskich reform oświatowych oraz możliwości ich wdrażania z zamierzonym efektem.

Analiza ma charakter układu chronologicznego, co logicznie prowadzi czytelnika po następujących po sobie zmianach. Kolejne reformy pojawiały się w różnych okresach rozwoju politycznego, społecznego, a wyraźnie odczuwanego – gospodarczego. Ich geneza warunkowana była z jednej strony ideologiami edukacyjnymi, z drugiej tendencjami światowymi do spełniania w tym zakresie wymogów egalitaryzmu edukacyjnego. (…) Główną myślą do odczytania w pracy Pani Doroty Rondalskiej jest to, że kolejne reformy brały pod uwagę potrzebę rozwoju społeczeństwa i osobistego rozwoju człowieka, ale nie bardzo osadzały je w realiach”.

Fragmenty recenzji prof. dr hab. Krystyny Ferenz