Nowakowska-Siuta Renata

doktor habilitowany nauk humani­stycznych w zakresie pedagogiki, profe­sor nadzwyczajny Chrzescijańskiej Aka­demii Teologicznej w Warszawie oraz profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego. Na Uniwersytecie War­szawskim wykłada od 1994 roku, początkowo na Wydziale Pedagogicznym, a obecnie w Centrum Kształcenia Nauczycieli Języków Obcych i Edukacji Europejskiej. Od 2009 roku jest profesorem na Wydziale Pedagogicznym Chrzescijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, gdzie kieruje Katedrą Dydaktyki i Pedagogiki Szkolnej. Od 2008 roku pełni funkcję eksperta w Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji. Autorka licznych publikacji naukowych z zakresu pedagogiki porównawczej, polityki oświatowej oraz pedagogiki szkoły.

Dmitruk-Sierocińska Katarzyna

doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, oligofrenopedagog, starszy wykładowca w Katedrze Dydaktyki i Pedagogiki Szkolnej na Wydziale Pedagogicznym Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, kierownik praktyk studenckich, kierownik studiów podyplomowych. Zainteresowania naukowe: pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna w perspektywie porównawczej, edukacja wczesnoszkolna w wymiarze teoretycznym i praktycznym, nowatorskie formy edukacji małego dziecka, diagnoza pedagogiczna. Obecnie bada, jak literatura dla najmłodszych edukuje dzieci na temat śmierci. W praktyce akademickiej, od prawie 20 lat, dostraja programy praktyk studenckich do złożonych wymogów rynku pracy.

Wprowadzenie

(Renata Nowakowska-Siuta, Katarzyna Dmitruk-Sierocińska) 

Część I

Polityka oświatowa i pedagogika porównawcza

Współzależności

Bogusław Śliwerski

Czy jest jeszcze potrzebna pedagogika porównawcza?   

Renata Nowakowska-Siuta

Wiedza i manipulacje. Pedagogika porównawcza i polityka oświatowa na kursie kolizyjnym 

Część II

Polityka oświatowa i pedagogika porównawcza

ROZWIĄZANIA EDUKACYJNE

Zbyszko Melosik

Totalna piłka nożna i pomarańczowa tożsamość narodu holenderskiego 

Ewa Przybylska

Edukacja podstawowa dorosłych w politykach państwowych    

Agnieszka Gromkowska-Melosik

Uniwersalizm testów PISA i dyskursy neokolonizacji    

Marek Piotrowski

Transfer rozwiązań edukacyjnych   

Inetta Nowosad

Polityka edukacyjna Singapuru. Orientacja na jakość i efektywność 

Tomasz Gmerek

Egalitarna polityka oświatowa Finlandii w sferze edukacji podstawowej – wybrane konteksty 

Część III

Polityka oświatowa

A KSZTAŁCENIE NAUCZYCIELI KONTEKSTY PORÓWNAWCZE

Anna Odrowąż-Coates

Myślenie krytyczne w kształceniu nauczycieli − perspektywa porównawcza 

Jacek Romaniuk

Rola nauczyciela na styku kultur w drugiej połowie XX wieku w świetle autobiograficznych refleksji nauczycieli amerykańskich i polskich 

Stefan T. Kwiatkowski

Wsparcie dla początkujących nauczycieli. Analiza programów wprowadzających do zawodu nauczyciela 

Noty o autorach 

Noty o autorach

Katarzyna Dmitruk-Sierocińska

doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, oligofrenopedagog, starszy wykładowca w Katedrze Dydaktyki i Pedagogiki Szkolnej na Wydziale Pedagogicznym Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, kierownik praktyk studenckich, kierownik studiów podyplomowych. Zainteresowania naukowe: pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna w perspektywie porównawczej, edukacja wczesnoszkolna w wymiarze teoretycznym i praktycznym, nowatorskie formy edukacji małego dziecka, diagnoza pedagogiczna. Obecnie bada, jak literatura dla najmłodszych edukuje dzieci na temat śmierci. W praktyce akademickiej, od prawie 20 lat, dostraja programy praktyk studenckich do złożonych wymogów rynku pracy.

Tomasz Gmerek

doktor habilitowany, pracownik Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół problemów związanych z socjologią edukacji oraz pedagogiką porównawczą. Jest autorem książek: Szkolnictwo wyższe w krajach skandynawskich. Studium z pedagogiki porównawczej (Wolumin, Poznań – Gądki 2005), Społeczne funkcje szkolnictwa w Finlandii (WSH, Poznań − Leszno 2007), Edukacja i nierówności społeczne. Studium porównawcze na przykładzie Anglii, Hiszpanii i Rosji (Impuls, Kraków 2011), Edukacja i tożsamość etniczna mniejszości w obszarach podbiegunowych (studium socjopedagogiczne) (WN UAM, Poznań 2013); współautorem (wraz z dr hab. A. Gromkowską-Melosik) książki Problemy nierówności społecznej w teorii i praktyce edukacyjnej (Impuls, Kraków 2008), a także redaktorem monografii Edukacja i stratyfikacja społeczna (Wolumin, Poznań 2003). Ponadto opublikował wiele tekstów dotyczących socjologicznych teorii edukacji oraz selekcyjnej i stratyfikacyjnej funkcji edukacji w różnych krajach świata.

Agnieszka Gromkowska-Melosik

profesor zwyczajny, prodziekan ds. studiów doktoranckich i współpracy międzynarodowej na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM w Poznaniu w kadencji 2016−2020, kierownik Zakładu Edukacji Wielokulturowej i Badań nad Nierównościami Społecznymi, przewodnicząca ds. przewodów doktorskich na WSE UAM, przewodnicząca Rady Naukowej Instytutu Badań Edukacyjnych w Warszawie. Zainteresowania naukowe prof. Agnieszki Gromkowskiej-Melosik koncentrują się wokół socjalizacyjnych i selekcyjno-stratyfikacyjnych funkcji edukacji i szkolnictwa, roli kultury popularnej w kontekście kształtowania tożsamości młodego pokolenia oraz edukacyjnych i społeczno-kulturowych sposobów kształtowania kobiecości i męskości. Jest autorką sześciu monografii: Elitarne szkolnictwo średnie. Między reprodukcją społeczno-kulturową a ruchliwością konkurencyjną (WN UAM, Poznań 2015 – w 2017 roku uznana za wybitną monografię przez Polskie Towarzystwo Pedagogiczne), Kobieta epoki wiktoriańskiej. Tożsamość, ciało i medykalizacja (Impuls, Kraków 2013), Edukacja i (nie)równość społeczna kobiet. Studium dynamiki dostępu (Impuls, Kraków 2011 – publikacja nagrodzona przez I Wydział Polskiej Akademii Nauk), Ściągi, plagiaty, fałszywe dyplomy. Studium z socjopatologii edukacji (GWP, Gdańsk 2007), Kobiecość w kulturze globalnej. Rekonstrukcje i reprezentacje (Wolumin, Poznań 2002), Problemy nierówności społecznej w teorii i praktyce edukacyjnej (wspólnie z T. Gmerkiem, Impuls, Kraków 2008). Jest redaktorem naukowym sześciu książek, w tym jednej w języku angielskim, i jednego raportu z badań. Była tłumaczką i współautorką wstępu amerykańskiego podręcznika socjologii płci zatytułowanego Kobiety, mężczyźni i społeczeństwo (C.M. Renzetti, D.J. Curran, Women, Men, and Society) (WN PWN, Warszawa 2005). W 2015 roku została wybrana do Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN.

Stefan T. Kwiatkowski

doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, adiunkt w Katedrze Dydaktyki i Pedagogiki Szkolnej w Wydziale Pedagogicznym Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na pedeutologii oraz na możliwościach zastosowania w jej obszarze wiedzy z dziedziny psychologii różnic indywidualnych, w celu optymalizacji zawodowego funkcjonowania nauczycieli. Autor licznych publikacji z zakresu psychopedagogicznych uwarunkowań efektywności zawodowej nauczycieli, m.in.: Diagnoza wybranych różnic indywidualnych studentów pedagogiki w kontekście przyszłych sukcesów w zawodzie nauczyciela („Studia z Teorii Wychowania” 2015, t. 6, nr 4, s. 127−159), Idea edukacji społeczno-emocjonalnej jako narzędzie optymalizujące efektywność procesu kształcenia uczniów i nauczycieli („Studia z Teorii Wychowania” 2016, t. 7, nr 2, s. 109−136), Innowacyjne kształcenie nauczycieli na przykładzie modelu singapurskiego („Studia z Teorii Wychowania” 2016, t. 7, nr 4, s. 117−155), Znaczenie kształcenia społeczno-emocjonalnego w rozwijaniu kluczowych kompetencji współczesnych nauczycieli (rozdział w książce pod redakcją S.T. Kwiatkowskiego i D. Walczak, Kompetencje interpersonalne w pracy współczesnego nauczyciela, Wyd. APS, Warszawa 2017).

Zbyszko Melosik

profesor zwyczajny, socjolog edukacji i kultury, dziekan Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w kadencjach 2008−2012 i 2012−2016. Członek Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów Naukowych na kadencję 2016−2020 (i członek w dwóch kadencjach tej Komisji w pr zeszłości). Wiceprzewodniczący Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk. Stypendysta Fulbrighta i wizytujący profesor Curry School of Education, University of Virginia. Wygłaszał wielokrotnie okolicznościowe wykłady w takich prestiżowych instytucjach edukacji wyższej, jak: Stockholm University, University of Sydney, College of William and Mary, Nazareth College of Rochester, University of North Carolina. Promotor 17 obronionych prac doktorskich. Autor szeregu autorskich książek monograficznych na temat przemian kultury i edukacji współczesnej (zdobywały one nagrody ministerialne, Polskiej Akademii Nauk oraz Rektora UAM): Współczesne amerykańskie spory edukacyjne. Między socjologią edukacji a pedagogiką postmodernistyczną (WN UAM, Poznań 1994), Postmodernistyczne kontrowersje wokół edukacji (Edytor, Toruń − Poznań 1995), Tożsamość, ciało i władza. Teksty kulturowe jako (kon)teksty pedagogiczne (Edytor, Toruń − Poznań 1996), Kultura, tożsamość i edukacja. Migotanie znaczeń (wspólnie z T. Szkudlarkiem, Impuls, Kraków 1998; wyd. II − 2009), Uniwersytet i społeczeństwo. Dyskursy wolności, wiedzy i władzy (Wolumin, Poznań 2002; wyd. II – Impuls, Kraków 2009), Kryzys męskości w kulturze współczesnej (Wolumin, Poznań 2002; wyd. II – Impuls, Kraków 2006), Teoria i praktyka edukacji wielokulturowej (Impuls, Kraków 2007), Tożsamość, ciało i władza w kulturze instant (Impuls, Kraków 2010), Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności (Impuls, Kraków 2014), Piłka nożna. Tożsamość, kultura i władza (WN UAM, Poznań 2016).

Renata Nowakowska-Siuta

doktor habilitowana, pedagog, profesor nadzwyczajny Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, kierownik Katedry Dydaktyki i Pedagogiki Szkolnej, prodziekan Wydziału Pedagogicznego ChAT w latach 2012−2016, dziekan Wydziału Pedagogicznego w kadencji 2016−2020. Od 2002 roku wykłada również w Centrum Kształcenia Nauczycieli Języków Obcych i Edukacji Europejskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka i współautorka książek z zakresu pedagogiki porównawczej, europejskiej polityki oświatowej oraz pedagogiki szkoły, m.in.: Szkolnictwo w Polsce i Niemczech 1945−2001. Wybrane aspekty porównawcze (Żak, Warszawa 2002), Uniwersytet w systemie szkolnictwa wyższego Niemiec na europejskim tle porównawczym (Wyd. UW, Warszawa 2005), Szkolnictwo wyższe w wybranych krajach Europy Zachodniej po II wojnie światowej (IBE, Warszawa 2007), Pedagogika porównawcza. Problemy, stan badań i perspektywy rozwoju (Impuls, Kraków 2014), Racjonalność procesu kształcenia. Studium z polityki oświatowej i pedagogiki porównawczej (wspólnie z B. Śliwerskim, Impuls, Kraków 2015) oraz ponad 50 artykułów naukowych z zakresu pedagogiki porównawczej i kultury szkoły. Ekspert Komisji Europejskiej w programie Horyzont 2020, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji. Zainteresowania badawcze Renaty Nowakowskiej-Siuty koncentrują się wokół zagadnień polityki oświatowej, pedagogiki porównawczej, historii i ewolucji idei uniwersytetu, kultury szkoły, w tym procesów jej demokratyzacji, inkluzji pedagogicznej, wychowawczych i dydaktycznych aspektów pracy szkoły.

Inetta Nowosad

doktor habilitowana, profesor Uniwersytetu Zielonogórskiego, kierownik Zakładu Pedagogiki Szkolnej na Wydziale Pedagogiki, Psychologii i Socjologii UZ. Zainteresowania naukowe Inetty Nowosad skupiają się wokół problematyki funkcjonowania szkoły, analiz procesów ukierunkowanych na optymalizację oświaty i wychowania w szkole oraz w całym systemie edukacji. W dorobku autorki można wyodrębnić trzy główne kierunki pracy naukowo-badawczej: przemiany powinności nauczyciela-wychowawcy, współpracę nauczycieli z rodzicami uczniów oraz procesy zmian i odnowy w oświacie ze szczególną koncentracją na rozwoju szkoły.

Anna Odrowąż-Coates

doktor habilitowana, profesor Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie (Wydział Nauk Pedagogicznych, Katedra Pedagogiki Społecznej). Pełnione funkcje: rzecznik dyscyplinarna ds. nauczycieli akademickich, sekretarz i zastępca przewodniczącej Zespołu Pedagogiki Społecznej przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, redaktor języka angielskiego kwartalnika „Pedagogika Społeczna”, redaktor w „International Journal of Pedagogy, Innovation and New Technologies” oraz „Society Register”. Członkini Polskiego Towarzystwa Pedagogiki Porównawczej, Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, ESA i SocRel BSA. Prowadzi badania dotyczące nierówności społecznych, a w szczególności płci, etniczności i religii w kontekście praw człowieka, praw mniejszości i praw dzieci, w perspektywie pedagogiki społecznej, porównawczej i krytycznej. W praktyce akademickiej interesuje się kategorią refleksyjności i myślenia krytycznego.

Marek Piotrowski

fizyk, pedagog, doktor habilitowany, profesor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Niezależny badacz systemów edukacji, zwolennik decentralizacji oświaty i wprowadzenia zasadniczych zmian w nauczaniu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych. Współprowadził największe projekty kształcenia nauczycieli, w tym: Szkołę z klasą (ok. 6 tys. placówek i 100 tys. nauczycieli), Akademię uczniowską (ok. 2 tys. nauczycieli i 40 tys. gimnazjalistów) oraz innowacyjny monitoring kompetencji szkolnych w tzw. Gminach Laboratoriach oraz w Powiecie Laboratorium. Na przekór poglądom „entuzjastów edukacji” ujawnia wady polskiej szkoły wynikłe z błędnych jej założeń. Wskazuje na przeciwskuteczność reform lekceważących kapitał społeczny. Obnaża również pozorność odgórnych ewaluacji, w tym egzaminów zewnętrznych i wskaźników EWD (edukacyjnej wartości dodanej). Przeciwstawiał się wprowadzeniu 6-latków do szkół oraz wskazywał na błędy edukacji gimnazjalnej wynikające z systemowego braku poziomowania w nauczaniu oraz ewaluacji osiągnięć. 

Ewa Przybylska

profesor zwyczajny, pracuje w Katedrze Edukacji i Kultury na Wydziale Nauk Społecznych Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Jej zainteresowania naukowo-badawcze koncentrują się na problematyce edukacji dorosłych. Przygląda się procesom uczenia się osób dorosłych, ich uwarunkowaniom społecznym, kulturowym, politycznym i innym w perspektywie edukacji całożyciowej i pedagogiki porównawczej. Jest autorką m.in. monografii Analfabetyzm funkcjonalny dorosłych jako problem społeczny, egzystencjalny i pedagogiczny. Istota, badania, teorie, obrazowanie, działania (WN UMK, Toruń 2014) oraz Kultur aneignen. Vom Erlernen kultureller Identität (Schneider Verlag Hohengehren, Baltmannsweiler 2017, współaut. E. Nuissl).

Jacek Romaniuk

doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa. W latach 2008−2016 dyrektor Centrum Kształcenia Nauczycieli Języków Obcych i Edukacji Europejskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Obecnie prowadzi zajęcia z literatury i kultury USA w Uniwersyteckim Kolegium Kształcenia Nauczycieli Języka Angielskiego, gdzie pełni funkcję zastępcy kierownika ds. studenckich. Stypendysta European Association for American Studies oraz Departamentu Stanu rządu USA. Zainteresowania naukowe: kategorie pamięci i tożsamości w autobiografiach. Jako teacher trainer w swojej pracy dydaktycznej łączy nauczanie kultury i literatury USA z ich praktycznym zastosowaniem w nauczaniu języka angielskiego jako języka obcego.

Bogusław Śliwerski

profesor zwyczajny, pedagog, profesor kontraktowy Wydziału Nauk Pedagogicznych Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie; doktor honoris causa UMCS w Lublinie, Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w Lublinie, profesor honorowy Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie i Uniwersytetu Śląskiego, przewodniczący Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, członek Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów. Ostatnio wydał m.in.: Książki (nie)godne czytania? (Impuls, Kraków 2017), Meblowanie szkolnej demokracji (Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2017), Habilitacja. Diagnoza. Procedury. Etyka. Postulaty (Impuls, Kraków 2017), Harcerstwo źródłem pedagogicznej pasji (Impuls, Kraków 2016), Edukacja (w) polityce – polityka (w) edukacji. Inspiracje do badań polityki oświatowej (Impuls, Kraków 2015). Założyciel i redaktor naczelny kwartalnika „Studia z Teorii Wychowania” (ChAT). Zainteresowania naukowe: pedagogika ogólna, filozoficzne i teoretyczne podstawy wychowania, pedagogika porównawcza, andragogika i pedagogika (wczesno)szkolna. Od 2007 roku prowadzi blog: www.sliwerski-pedagog.blogspot.com.

Książka Polityka oświatowa w perspektywie porównawczej to udana próba spojrzenia na dzieje i współczesność rozmaitych rozwiązań edukacyjnych, która prowadzi czytelnika do konstatacji, że pedagogika porównawcza przybiera niejednolitą postać. Również obraz zmian zachodzących w edukacji oraz oddziaływań tychże na modele współczesnej oświaty nie jest jednoznaczny. Tym bardziej syntetyczny i zarazem perspektywiczny wykład, dający czytelnikowi gruntowną, merytoryczną podstawę do namysłu nad współczesnymi znaczeniami komparatystyki w wychowaniu i kształceniu, jawi się jako niezbędny. Książka może być uzupełnieniem dla istniejących podręczników pedagogiki porównawczej, a także socjologii wychowania czy polityki oświatowej. Znajdują się w niej również treści dotyczące kultury szkoły, co może się okazać cenne dla wszystkich zainteresowanych przemianami tej instytucji.

Z recenzji dr hab. Bogusława Milerskiego, prof. ChAT

Autorki książki pt. "Polityka oświatowa w perspektywie porównawczej" Renata Nowakowska-Siuta, Katarzyna Dmitruk-Sierocińska dzielą się autorskimi refleksjami dotyczącymi porównawczej w świetle dokonujących się przemian we współczesnym świecie. Oficyna Wydawnicza "Impuls" przyczyniła się do powstania projektu naukowego dzięki, któremu Czytelnicy mogą przyjrzeć się z bliska zagadnieniu, jakim jest pedagogika porównawcza w funkcjonowaniu systemu polityki oświatowej.

Książka ta składa się 3 rozdziałów podzielonych na 3 części.

I Część: Polityka oświatowa i pedagogika porównawcza współzależności.

II Część: Polityka oświatowa i pedagogika porównawcza rozwiązania edukacyjne.

III Część: Polityka oświatowa a kształcenie nauczycieli konteksty porównawcze.

Każda z zaprezentowanych wypowiedzi przez pedagogów kreuje ich wizję umożliwiającą spojrzenie na nurty pedagogiczne, jakie występują w pedagogice porównawczej. Szczególną uwagę zwróciłam nad analizą następujących tekstów wśród tychże autorów: Bogusław Śliwerski, Renata Nowakowska-Siuta, Zbyszko Melosik, Agnieszka Gromkowska-Melosik, Anna Odrowąż- Coates, Jacek Romaniuk. Wybór swój uzasadniam tym, że autorzy zaznaczyli istotną rolę, jaka występuje w pedagogice porównawczej i podkreślili, jak jest również postrzegana w zakresie nauczania zagranicznego. Profesor Śliwerski zadał w treści pytanie podstawowe: Czy jest jeszcze potrzebna pedagogika? Dla Profesora istotne jest rozumowanie pojęcia pedagogiki porównawczej, badania osiągnięć szkolnych, kryzys, rezygnacja. Często podkreśla, słowa autora Prokopa zwracając, mu uwagę na jego błędy wskazujące na typy szkół w krajach niemieckich bądź anglojęzycznych. Nie ukrywa tego faktu, że w Polsce istnieją zmiany dotyczące centralistycznej polityki oświatowej wśród ministrów, którzy są odpowiedzialni za finansowanie edukacji. Pani doktor Renata Nowakowska-Siuta nawiązuje do idei badań, które nie są stałe i ponadczasowe. Pedagogika porównawcza stanowi zabieg intelektualny, a nie tylko gromadzenie ich. Tracą na wartości autorytety wśród rodziców, nauczycieli. Zyskuje na tym nowa grupa ludzi, wśród których dominują kanały telewizyjne. Pani doktor dokonuje bardzo dogłębną analizę badania prowadzonego przez Panią Marię Dzikową. Wynika z niego, że brakuje chęci i działań ze strony nauczycieli, którzy mają na co dzień do czynienia z praktyką szkolną. Nadmienia autorka, że nauczyciele powinni mieć wsparcie po ukończeniu studiów.

W II części Pan doktor Zbyszko Melosik zwrócił uwagę na sportowe ujęcie analityczne pedagogiki porównawczej do piłki nożnej w narodzie holenderskim. Podkreślił znaczącą rolę idei, analizę, podejście, styl, współzawodnictwo podczas gry. Pani doktor Agnieszka Gromkowska-Melosik zwraca uwagę na testy analizy osiągnięć, które tworzą się w procenie globalizacji część integracja. Z wielkim zainteresowaniem i pasją wyjaśnia pojęcie i na czym ono polega testy PISA, w badanym społeczeństwie. Pani doktor Anna Odrowąż-Coates jej sposób rozważania skupiony jest wyłącznie na teorii, na badaniach z zakresu krytycznego i refleksyjnego. Rola refleksyjności oznacza znaczny obszar tworzący otwarte horyzonty nad dyskusją dla naukowców oraz badaczy. Natomiast Pan doktor Jacek Romaniuk w swoich spostrzeżeniach zwraca uwagę na badania jakościowe i ilościowe. Przykładem na to są badane przez Panią Wandę Dróżki, która dostrzega wypowiedzi autobiograficzne nauczycieli i dostrzega w nich potencjał w narracjach. Wspomniał również o pamiętnikach, które zostały, wydane w formie książki służą jako doskonały materiał badawczy. Dzięki tej książce Czytelnik zdobędzie wiedzę na temat pedagogiki porównawczej, która zmienia co jakiś czas poglądy myślenia w świetle rozważań nad edukacją. Zmiany są konieczne, jeśli chodzi o gałęzie edukacyjne na poszczególnych szczeblach, ale pod warunkiem, że one będą pozytywnie wpływały na uczniów i nauczycieli, a polityka oświatowa będzie przyczyniała się ku najlepszemu dążeniu do poznania godnej wiedzy z zakresu pedagogiki. Uważam, że ta książka posłuży każdemu młodemu nauczycielowi, aby zrozumiał, że edukacja to nie tylko są badania, lecz polega na tym, że własnym przykładem, doświadczeniem, właściwym podejściem do ucznia może osiągnąć sukces pedagogiczny. Książkę dobrze się czyta ze względu na właściwy dobór tekstu oraz zamieszczenie w niej odpowiednich przez autorów treści merytorycznych, jak i praktycznych. Elementem dodatkowym jest tabela nr 1 znajdującą się w części II.

Całość książki prezentuje się estetycznie ze względu na pomysłowość Pani Anny M. Dumasiewicz autorce okładki.

Polecam przeczytać tę książkę.

Anna Szewczyk