Surina Irina

Profesor, doktor habilitowany, profesor zwyczajny od 2005 roku, Dziekan Wydziału Edukacyjno-Filozoficznego Akademii Pomorskiej w Słupsku oraz kierownik Zakładu Pedagogiki Społecznej. Zainteresowania naukowe skupiają się wokół zagadnień socjologii młodzieży, socjologii edukacji, etnosocjologii i etnopedagogiki, pedagogiki społecznej.

Autorka trzech monografii, siedmiu podręczników i skryptów oraz współautorka sześciu monografii w języku rosyjskim, a także redaktorka naukowa kilku książek dotyczących zagadnień pedagogiki społecznej. Dorobek naukowy obejmuje także wiele artykułów w języku polskim, rosyjskim i ukraińskim. Wypromowała dwóch doktorów (2003 r. — Rosja, 2009 r. — Polska), Recenzent rozpraw doktorskich i habilitacyjnych (Rosja, lata 1998-2002 — 7).

Zamiast wstępu

Irina Surina

Rozważania o przestrzeni edukacyjnej – od teorii do praktyki edukacyjnej

Część I

Wyzwania edukacyjne wobec przemian współczesnego społeczeństwa polskiego

Krystyna Duraj-Nowakowa

Tropy/ścieżki integrowania myślenia pedagogów o edukacji

Wanda Jakubaszek

Możliwości edukacji XXI wieku wynikające z postulatów

Raportu dla UNESCO Międzynarodowej

Komisji do spraw Edukacji dla XXI Wieku – Edukacja. Jest w niej ukryty skarb

Jan Kania

Globalny wymiar komunikacji społecznej w pedagogice

Grzegorz Piekarski

Homo Prosocialis jako wyzwanie i cel edukacji w „społeczeństwie samotnego tłumu”

Stefan Konstańczak

Wykluczenie społeczne w edukacji O utopijności hasła równych szans oświatowych

Ewa Matuska

Zamawiane kierunki studiów receptą na deficyty kapitału intelektualnego w Polsce?

Swietłana Szczygielska

Współczesne technologie kształcenia w szkole wyższej

Henryk Porożyński

Wielokulturowość w Polsce międzywojennej i dzisiaj. Wyzwania edukacyjne

Сzęść II

Współczesna młodzież w zmieniającej się rzeczywistości społeczno-edukacyjnej

Jan Maciejewski

Tożsamość młodego pokolenia w zmieniającej się rzeczywistości społeczno-ekonomicznej Polski

поколения в изменяющейся социально-экономической реальности Польши

Karolina Zaniewska

Styl życia i style uczestnictwa społecznego młodzieży akademickiej średniego miasta

Wiesław Lesner

Patologiczne formy spędzania czasu wolnego – wybrane subkultury młodzieżowe

Andrzej Kokiel

Wartości studentów pedagogiki w perspektywie zmian współczesnego społeczeństwa

Dominika Gutowska, Aleksandra Gronowska

Wizerunek współczesnego nauczyciela akademickiego polskiej uczelni

Krystyna Krawiec-Złotkowska

Refleksje o celach, potrzebach i (nie)możliwościach studiowania historii literatury staropolskiej

Małgorzata Stochmal

Wpływ osobowości na kształtowanie motywacji wśród młodzieży

Adriana Biedroń, Anna Szczepaniak

Autonomia studentów utalentowanych językowo jako funkcja indywidualnych cech poznawczo-osobowościowych

Monika Suska-Kuźmicka

Instynkt zmiany a aktywność społeczno-wychowawcza młodzieży w Stowarzyszeniu „Tratwa”

Сzęść III

Dylematy edukacyjne w kontekście filozoficznym

Paweł Ibek

Wychowanie i edukacja w aspekcie religijnym

Anna Kosobucka

Wychowanie moralne w zakresie bioetyki jako wyzwanie i potrzeba współczesnej edukacji

Mariusz Szymkiewicz

Między filozofią a nauką – filozoficzne aspekty rozwoju nauk przyrodniczych

Sławomir Leciejewski

Komunikacja multimedialna w edukacji filozoficznej – konieczność czy zbędne obciążenie pracy dydaktycznej?

Barbara Grabowska

Rola edukacji w realizacji liberalnego postulatu niewrażliwości na indywidualne wyposażenie

Małgorzata Chrzanowska

O potrzebie edukacji filozoficznej w szkole

Сzęść IV

Rzeczywistość edukacyjna w krajach Europy i Stanach Zjednoczonych

Klaus-Dieter

Mende Education in the grip of the neo-liberal market forces

Irina Simajewa, Anna Alimpiewa

Kształtowanie zachowania samozachowawczego jako instytucjonalna funkcja oświaty

Herbert Zoglowek

Nauczanie oparte na doświadczeniu – rozważania o współczesnym podejściu dydaktycznym w edukacji

Jelena Sorocinskaja

Międzydyscyplinarne podejście do badania problemów współczesnej młodzieży w Rosji

Galina Karpowa, Antonina Marczenko

Rozwój tolerancyjności młodzieży w przestrzeni wielokulturowej Południa Rosji

Waleria Budienkowa, Jelena Sawieliewa

Innowacyjno-edukacyjny model kształtowania komunikacyjnego potencjału studenta XXI wieku na klasycznym uniwersytecie

Natalia Łosiewa

Samoregulacja osobowości wykładowcy w kontekście wymogów stawianych w procesie dydaktycznym

Galina Karpowa, Ludmiła Kolet

Kształtowanie twórczej osobowości jako strategia przetrwania szkoły wyższej

Swietłana Owcinnikowa

Odmiany kształcenia rosyjskich studentów na kierunku praca socjalna zgodnie ze standardami III pokolenia

Jacek J. Kolasiński, Gretchen Scharnagl

High-tech/low-tech – strategie w wykładaniu sztuk współczesnych

Santayana Manuel, John P. Kolasiński

Nauczanie na odległość – przygotowanie projektow w języku angielskim

Nota o autorach

Recenzja książki „Przestrzeń edukacyjna wobec wyzwań i oczekiwań społecznych” pod redakcją Iriny Suriny

Recenzowane studium zostało przygotowane pod redakcją naukową profesor Iriny Suriny – Dziekana Wydziału Edukacyjno-Filozoficznego Akademii Pomorskiej w Słupsku - uznanej postaci nie tylko polskiej socjologii i nauk o edukacji ostatnich dziesięcioleci. Twórczość naukowa redaktora „Przestrzeni edukacyjnej…” jest integralną częścią dorobku europejskiej socjologii wychowania i pedagogiki, a recenzowana książka stanowi potwierdzenie wysokich kompetencji w zakresie prowadzenia dyskursu naukowego. Trzydzieści pięć artykułów pracy zbiorowej o charakterze monograficznym na temat przestrzeni edukacyjnej w kontekście wyzwań i oczekiwań społecznych sytuuje się nie tylko w ramach socjologii wychowania i edukacji oraz pedagogiki, lecz wnosi także istotny wkład w rozwój filozofii i psychologii społecznej, a także młodej, interdyscyplinarnej i dynamicznie się rozwijającej nauki o młodzieży – juwenologii. Książka sprzyjać będzie instytucjonalizacji nie tylko jednej dyscypliny naukowej, gdyż wielowymiarowo oddaje złożoność problematyki teoretycznej, nie tracąc jednocześnie z pola widzenia bezmiaru dylematów, z którymi będą musieli się zmierzyć praktycy funkcjonujący w przestrzeni edukacyjnej. Redaktor naukowa recenzowanego zbioru trafnie i adekwatnie do tytułu wyselekcjonowała problematykę poszczególnych artykułów koncentrując się na zagadnieniach zgrupowanych w czterech częściach: wyzwania edukacyjne wobec przemian współczesnego społeczeństwa polskiego, współczesna młodzież w zmieniającej się rzeczywistości społeczno-edukacyjnej, dylematy edukacyjne w kontekście filozoficznym, rzeczywistość edukacyjna w krajach Europy i USA. Tom o czterodzielnej strukturze liczy 385 stronic tekstu obejmujących 35 artykułów, z których 6 napisanych jest w języku rosyjskim i 6 w języku angielskim. Prace w tych językach w większości przygotowane przez naukowców zagranicznych, zostały umieszczone głównie w części czwartej i wzbogacają całość studium o globalne i regionalne spojrzenie na funkcjonowanie przestrzeni edukacyjnej w praktyce społecznej.

Każdy artykuł poprzedzony jest streszczeniem w dwóch z trzech języków: polskim i angielskim lub rosyjskim. Merytoryczny wstęp to doskonale napisany artykuł autorstwa Iriny Suriny, definiujący pojęcie przestrzeni edukacyjnej i rozpatrujący jej podstawowe teoretyczne i metodologiczne składniki. Także każdy z kolejnych artykułów wnosi cenny wkład do całej książki i trudno jest się w krótkiej recenzji szczegółowo odnosić do wszystkich prac. Chciałbym jednak podkreślić naukową wartość tekstu „Tropy/ścieżki/ integrowania myślenia pedagogów o edukacji”, przygotowanego przez Krystynę Duraj-Nowakową, który powstał na bazie 40-letnich prac studyjnych i badawczych i traktuje o fundamentalnych zagadnieniach myślenia i projektowania działań pedagogicznych w konfrontacji teorii z rzeczywistością przestrzeni edukacyjnej. Równie wysoko ocenić należy pracę Jana Maciejewskiego „Tożsamość młodego pokolenia w zmieniającej się rzeczywistości społeczno-ekonomicznej Polski”, w której autor wykorzystując wielowymiarowość kategorii habitusu, wychodzi poza czysto socjologiczne ujęcie i za pomocą pojęcia tożsamości ukazuje miejsce młodzieży w przestrzeni społecznej. Uwagę czytelnika pragnę zwrócić na artykuł o intrygującym tytule „Wykluczenie społeczne w edukacji. O utopijności hasła równych szans oświatowych” autorstwa Stefana Konstańczuka, przedstawiającego zjawisko wykluczenia edukacyjnego jako głównej przyczyny dysfunkcjonalności systemu społecznego. Interesujące rozważania zawiera praca Jana Kani „Globalny wymiar komunikacji społecznej w pedagogice”, argumentująca na rzecz zaprzestania marginalizacji komunikacji społecznej w relacjach z pedagogiką i uznania znaczącej roli kompetencji komunikacyjnych w edukacji. Szczególnie godne polecenia są prace: Galiny Karpowej „Rozwój tolerancyjności młodzieży w przestrzeni wielokulturowej Południa Rosji”, Klausa-Dietera Mende „Edukacja we władzy rynku neoliberalnego”, Jacka Kolasińskiego „High-Tech/Low-Tech strategie w wykładaniu sztuk współczesnych”, Natalii Łosiewej „Samorealizacja osobowości wykładowcy w kontekście współczesnych wymogów stawianych procesowi dydaktycznemu”, Jeleny Sorocińskiej „Podejście międzydyscyplinarne w badaniu problemów współczesnej młodzieży w Rosji” i Herberta Zoglowka „Nauczanie oparte na doświadczeniu – rozważania o współczesnym podejściu dydaktycznym w edukacji”. We wszystkich analizach należy uwypuklić staranność, aktualność, kompetencję i aplikacyjność wzbogacającą całość książki o międzykulturowe spojrzenie na przestrzeń edukacyjną. Także w pozostałych pracach czytelnik znajdzie odpowiedzi na szereg nurtujących pytań stawianych współczesnym naukom o edukacji.

Każdy artykuł poprzedzony jest streszczeniem w dwóch z trzech języków: polskim i angielskim lub rosyjskim. Merytoryczny wstęp to doskonale napisany artykuł autorstwa Iriny Suriny, definiujący pojęcie przestrzeni edukacyjnej i rozpatrujący jej podstawowe teoretyczne i metodologiczne składniki. Także każdy z kolejnych artykułów wnosi cenny wkład do całej książki i trudno jest się w krótkiej recenzji szczegółowo odnosić do wszystkich prac. Chciałbym jednak podkreślić naukową wartość tekstu „Tropy/ścieżki/ integrowania myślenia pedagogów o edukacji”, przygotowanego przez Krystynę Duraj-Nowakową, który powstał na bazie 40-letnich prac studyjnych i badawczych i traktuje o fundamentalnych zagadnieniach myślenia i projektowania działań pedagogicznych w konfrontacji teorii z rzeczywistością przestrzeni edukacyjnej. Równie wysoko ocenić należy pracę Jana Maciejewskiego „Tożsamość młodego pokolenia w zmieniającej się rzeczywistości społeczno-ekonomicznej Polski”, w której autor wykorzystując wielowymiarowość kategorii habitusu, wychodzi poza czysto socjologiczne ujęcie i za pomocą pojęcia tożsamości ukazuje miejsce młodzieży w przestrzeni społecznej. Uwagę czytelnika pragnę zwrócić na artykuł o intrygującym tytule „Wykluczenie społeczne w edukacji.

O utopijności hasła równych szans oświatowych” autorstwa Stefana Konstańczuka, przedstawiającego zjawisko wykluczenia edukacyjnego jako głównej przyczyny dysfunkcjonalności systemu społecznego. Interesujące rozważania zawiera praca Jana Kani „Globalny wymiar komunikacji społecznej w pedagogice”, argumentująca na rzecz zaprzestania marginalizacji komunikacji społecznej w relacjach z pedagogiką i uznania znaczącej roli kompetencji komunikacyjnych w edukacji. Szczególnie godne polecenia są prace: Galiny Karpowej „Rozwój tolerancyjności młodzieży w przestrzeni wielokulturowej Południa Rosji”, Klausa-Dietera Mende „Edukacja we władzy rynku neoliberalnego”, Jacka Kolasińskiego „High-Tech/Low-Tech strategie w wykładaniu sztuk współczesnych”, Natalii Łosiewej „Samorealizacja osobowości wykładowcy w kontekście współczesnych wymogów stawianych procesowi dydaktycznemu”, Jeleny Sorocińskiej „Podejście międzydyscyplinarne w badaniu problemów współczesnej młodzieży w Rosji” i Herberta Zoglowka „Nauczanie oparte na doświadczeniu – rozważania o współczesnym podejściu dydaktycznym w edukacji”. We wszystkich analizach należy uwypuklić staranność, aktualność, kompetencję i aplikacyjność wzbogacającą całość książki o międzykulturowe spojrzenie na przestrzeń edukacyjną. Także w pozostałych pracach czytelnik znajdzie odpowiedzi na szereg nurtujących pytań stawianych współczesnym naukom o edukacji.

O walorach przygotowywanej do wydania książki stanowią głównie: wartość poznawcza, oryginalność i znaczenie praktyczne. Skład zespołu autorskiego, poziom naukowy artykułów i wpływ fachowej redakcji naukowej sprawiają, że recenzowane opracowanie, choć ma charakter pracy zbiorowej, jest zarazem publikacją jednolitą. Jednym z atutów recenzowanego zbioru jest również jego aktualność i ranga podjętej problematyki. Uznanie budzi zarówno logiczna sekwencja rozważań jak i interesująca treść poszczególnych tekstów. Na uwypuklenie zasługuje przystępność i klarowność wywodu. Ciekawe analizy, wykresy i tabele porządkują prezentowane problemy i sprawiają, że treść tomu zawiera szereg wartościowych elementów poznawczych i systematyzujących wiedzę. Książka „Przestrzeń edukacyjna wobec wyzwań i oczekiwań społecznych” jest bardzo kreatywnym przedsięwzięciem, które służyć będzie rozwojowi szeroko rozumianych nauk o edukacji i jednocześnie sprzyjającym formalizacji i instytucjonalizacji badań naukowych prowadzonych w ramach jednej z młodszych dyscyplin wiedzy – juwenologii.

Z pełnym przekonaniem można przygotowywaną do druku książkę zarekomendować wszystkim zainteresowanym problematyką socjologii, pedagogiki, filozofii i psychologii. Z pewnością będzie inspiracją dla czytelnika i swoistym zaproszeniem do dyskusji dla teoretyków i praktyków edukacji i polityki oświatowej oraz dla studentów różnych kierunków humanistycznych. Zdecydowanie pozytywnie opiniuję kwestię wydania książki „Przestrzeń edukacyjna wobec wyzwań i oczekiwań społecznych”.

dr hab. Sławomir Tecław, prof. nadzw. BSW